Vinna & Samfelag

Tað vóru nógvir fiskimenn, sum hildu ondini, tá ið nýggjur fiskveiðusáttmáli skuldi gerast millum Føroyar og Rusland seint í 2023. Fleiri flokkar ynsktu ikki at halda fram við avtaluni. Hetta skrivar formaðurin í Fiskimannafelagnum á teirra heimasíðu.

Tað vóru nógvir fiskimenn, sum hildu ondini, tá ið nýggjur fiskveiðusáttmáli skuldi gerast

Tað vóru nógvir fiskimenn, sum hildu ondini, tá ið nýggjur fiskveiðusáttmáli skuldi gerast millum Føroyar og Rusland seint í 2023. Fleiri flokkar ynsktu ikki at halda fram við avtaluni.

Ein avgerð sum kundi rykt lívsgrundarlagið undan nógvum fiskimonnum og húskjum teirra. 

Eg ógvaðist sum formaður í Føroya Fiskimannafelag.

Tað var tosa í ramasta álvara, um at slíta samstarvið við Rusland. Tað var ikki hugsa um okkara sjófólk, ið høvdu havið sum arbeiðspláss.

Her var heldur hugsa um tey herðaklapp, sum elitan niðri á meginlandinum fór at geva teimum fyri at ofra egið fólk.

Tí settu eg meg, sum formaður í Fiskimannafelagnum, í samband við russiskar fiskivinnumynduleikar, har sagt var, at vit vónaðu, at vit kundu halda fram við tí góða samstarvinum ið var landanna millum.

Russar svaraðu, at teir eisini vónaðu, at góðu viðuskiftini kundu halda fram. Teir løgdu dent á, at tað var umráðandi, at sjófólk teirra høvdu atgongd til føroyskar havnir og tænastur, so sum viðlíkahald, umskipan o.a.

Vandi var á ferð. Vit stóðu til at missa tey nýggjastu skipini, har okkara limir høvdu sítt lívsgrundarlag. Øll tey stóru frambrotini vóru við at fara fyri bakka, bara tí onkur vildi kvetta uttan at hugsa seg um.         

Hevði ætlanin veri framd, høvdu vit mist veiðurættindini í Barentshavinum og russiska marknaðin, sum hevur innflutt nógvan fisk úr Føroyum.

Vit hildu kortini tætt at kroppinum, fyri ikki at birta undir eldin, sum var kyndur fyri at gera enda á fiskivinnusamstarvinum við russar.

Enn hava vit skipini, og hava fingið nýtt nótaskip.

Allur Vesturheimurin samstarvar við russar, tí eiga vit at gera tað sama. Vit eiga ikki at ofra okkara borgarar í ein kensuligum stríði.

Jan Højgaard, formaður í Føroya Fiskimannafelg

^{Kelda: fiskimannafelag.fo 06/11/2024}

Løgmaður hevur seinnapartin 1 novembur flutt fram røðu í sambandi við minningarhaldið fyri teimum sjólátnu á Vinnuháskúlanum í Havn.

Røðan kann lesast niðanfyri:

—

Góðan dagin øll somul.

»Mamma mín var óalmindiliga sterk. Hon tók alt líka róliga. Hon fór ikki upp at leika í, og tað var gott fyri okkum. Men – eg rokni við, at hon hevur havt tað ringt um næturnar. Tá ið friður hevur verið yvir húsið, og vit smáu vóru farin í song. Tá hevur sorgin skolað inn yvir hana og tikið yvir«.

Orðini eigur Hans Andrias Johannesen, sáli. Hann var smádrongur, tá ið hann misti pápa sín, pápabeiggja sín og stórabeiggjan sín til havið. 

Teir vóru við trímastraðu klaksvíksskonnartini Fossanes, sum gekk burtur í øgiligum ódnarveðri á Suðurlandinum í 1938. Eftir sat mamman við níggju børnum og djúpari sorg. 

19 mans gingu burtur við Fossanesi. Hjá teimum, sum sótu eftir, var tað sum, at tíðin steðgaði. 

Tey høvdu glett seg at fáa manningina heimaftur. Men ístaðin komu boðini um, at hon ongantíð komu aftur. Við eitt varð øll tilveran vend á høvdið. Eftir stóðu tey við larmandi tøgnini og sviðanum av deyðans køldu hond.

Tá ið havið brádliga verður grøv – uttan ávaring ella tíð til eitt farvæl – setir tað seg fyri lívið hjá teimum, ið eftir sita. Tað gjørdi tað eisini hjá Hans Andriasi og familjuni. 

Missurin á havinum verður til søgu um sorg, sum livir víðari hjá komandi ættarliðum. Tað veit eg, tí tveir abbabeiggjar hjá mær vóru millum mennirnar, ið fóru lagnunáttina í 1938.   

Mær er fortalt, at til minningarhaldið í 1938 sang syrgjandi fjøldin sálm við yrking eftir Mikkjali á Ryggi: 

»Slættasti sjógvur og brattastu bylgjur,
byrður og andróður skifta um høv,
silvitnislogn eftir ódnarstorm fylgir;
so er og ferð vár úr vøggu í grøv.
Friður ei er
í hesi verð;
vónbrot og stríð okkum lívið títt ber.«

Orðini minna okkum á, at tilveran er litað av bæði góðum og ringum veðri. Løtum við logn, og løtum við hvøssum stormi. Og at lagnan kann raka okkum meint – og uttan ávaring.

Missur á sjónum er ein partur av okkara føroysku arvi. Eitt lagnutak, sum vit hava livað við í ættarlið eftir ættarlið. 
Og við staðseting, mitt í hesum heimshavi, hava Føroyar verið meint raktar. 

Skip fyri skip, bygd úr sterkasta tilfari  og við skrokkum, ið skuldu kunna standa ímóti náttúrukreftunum í norðurhøvum, hava endað sínar dagar á havsins botni.

Tá ið deyðin er óvæntaður og óboðin gestur, verða vit dyggiliga mint á, at vit ráða ikki, tá tað veruliga umræður.

Havið gevur og havið tekur, var gamalt at siga. Og sorg er á ein hátt sum havið. Eins og ein alda, ið rennur á land aftur og aftur, vendir sorgin altíð aftur. Sjálvt tá ið vit royna at reisa okkum og finna fótafestið aftur í lívinum.

Tá ið lagnan rakar okkum meint, steðgar lívið upp í eina tíð. Vit varnast, hvussu lítið vit sjálv ráða yvir. 

Men vit varnast eisini, hvussu nógv vit megna. Hvussu vit spakuliga finna stevið aftur, hóast fetini ongantíð verða heilt tey somu.  

Hans Andrias Johannesen, sum misti síni kæru umboð á Fossanesi í 1938, er ikki millum okkum longur. 
Men hann plagdi at taka til »tíðin lekir, verður sagt. Men ikki øll sár«.  

Við tíðini verður sorgin og saknurin ein partur av tilveruni hjá teimum, ið sita eftir. Vit eiga bara dagin í dag, og skaldið, Jens Pauli Heinesen, yrkti uggandi soleiðis um aldurnar í tilveruni: 

»Tá barmur mín spentur av undran, 
Av eydnu, av tungari trá,
Av iva og sorgarløgum 
Eisini, eisini tá
Veit eg, at lívið er gáva, 
Eitt dýpi av dýrari tíð, 
Sum øll skulu valla ígjøgnum, 
Rekast og villast inní«.

Í dag eru skipini tryggari. Túrarnir styttri. Og samskiftismøguleikarnir betri. Og tøkk fái Gud, at tað í dag hendir tað sjáldan, at skip ganga burtur. 

Men havið er framvegis ein megi, vit ongantíð fáa ræði á. Tí søgan um miss á sjónum endurtekur seg. 
Søgan endurtók seg tíverri í ár, tá ið vit vórðu rakt av herviligari vanlukku.   

Tit, ið eftir sita, skulu vita, at tá ið sorgin og deyðin vitja, tá hyggja vit føroyingar ikki burtur. Vit standa saman við tykkum, sum hava mist.

Síðani allahalgannadag í fjør eru hesir føroyingar farnir á sjónum:

•    Bjarni Bisp úr Hoyvík, sjólátin við Kambi 6. februar 
•    Heine Thorsteinsson úr Vági, sjólátin við Kambi 6. februar 

Við hesum orðum fari eg, vegna Føroya landsstýri og alla ta føroysku tjóðina, at lýsa samkenslu við tykkum, ið mist hava.

Jesus veri hjá tykkum øllum!
Saman drýpa vit høvur í sorg. 

Friður veri við minni teirra.

Á eykaaðalfundi í P/F Postverki Føroya 30. oktober 2024 varð samtykt, at nevndarformaðurin, Joen Magnus Rasmussen, fór úr nevndini, og at Árni H. Ellefsen kom í nevndina. Nevndin hevur skipað seg við Árna Ellefsen sum formanni.  

P/F Postverk Føroya hevur seinastu tíðina havt avbjóðingar við rakstrinum, serliga tí at brævaflutningurin er í stórari minking, og tí hevur verið neyðugt at tillagað felagið.

Landsstýrismaðurin í lógarmálum, Bjarni K. Petersen, ið varðar av felagnum, heldur, at Árni H. Ellefsen fer at veita eitt gott íkast til nevndina í Posta.

“Nevnd og leiðsla í Posta hava gjørt eitt gott arbeiði fyri at tillaga raksturin til broyttu umstøðurnar við fánandi brævaflutningi. Tað arbeiðið heldur fram, og Árni H. Ellefsen kemur í nevndina við drúgvum royndum úr vinnulívinum, eitt nú sum stjóri í Føroya Banka og sum grannskoðari. Eisini hevur hann hollar royndir sum nevndarlimur og nevndarformaður í fleiri fyritøkum. Eg eri tí sera fegin um, at hann hevur játtað at vera við í hesum arbeiði.”

Fyrr í dag bleiv kunngjørt, at fyritøkan FJORD, er kosin Ársins íverkseti 2024.

Ársins íverksetaradagur, sum Íverksetarahúsið skipar fyri, varð seinnapartin hildin í Løkshøll í Rúnavík. Nógv fólk var komið saman til árliga dagin, har føroysk íverksetan verður heiðrað.

Tað var Løgmaður, Aksel V. Johannesen, ið kunngjørdi at dómsnevndin hevði valt fyritøkuna FJORD til Ársins íverkseta 2024.

Løgmaður segði millum annað soleiðis um Ársins Íverkseta:

”Fyritøkan, ið er ársins íverkseti, er sprottin úr einum kreativum hugskoti, sum hevur vundið uppá seg til støðuna í dag, har fyritøkan selur ein hóp av litríkum brúksvørum í Føroyum og uttanlands. Vøruúrvalið hjá ársins íverkseta hevur íblástur úr føroyskari mentan, náttúru og tí maritima umhvørvinum, ið stovnarin er uppvaksin í. Tað kreativa og litríka ger vøruna til nakað serligt, og fyritøkan er vorðin alt meira kend í Føroyum og uttanlands.”

FJORD hevur havt góð fíggjarlig úrslit, síðan fyritøkan varð sett á stovn. Tað er Suffía Nón, ið eigur og rekur fyritøkuna. Navnið á fyritøkuni kemur av heimstaðnum Fuglafjørður, har Suffía, ið sniðgevur allar sínar vørur sjálv, eisini er fødd og uppvaksin.

Høvuðstalari á Ársins Íverksetaradegi var kendi danski ávirkarin Anders Hemmingsen. Harumframt vóru eisini fyrilestrar frá Rókur J. Jakobsen, stjóra í fyritøkuni Virka, og frá ávirkarinum báðum Ceciliu Nolsøe Sørensen og Sølvu J. Joensen.

Samanumtikið var dagurin væl eydnaður, og Íverksetarahúsið ynskir FJORD hjartaliga til lukku við heiðrinum sum Ársins Íverkseti 2024.

Kelda & mynd iverksetan.fo 31 okt.2024

Mikudagin vitjaði Dennis Holm, landsstýrismaður, hjá THOR í Hósvík, har Hans Andrias Kelduberg, stjóri, greiddi frá virkseminum hjá felagnum.

THOR er ein av áhugaverdu fyritøkunum í landinum, sum bæði tekst við fiskivinnuvirksemi á sjógvi og landi, og við virksemi í frálandavinnuni við tilknýti til oljuvinnuna og til vindmyllulundir. THOR hevur virksemi í nógvum ymiskum londum og í fleiri ymiskum pørtum av heiminum.

Á vitjanini vóru ymisk viðurskifti viðvíkjandi fiskiskapi bæði í føroyskum sjógvi og altjóða sjógvi umrødd, harumframt var evnið virðisøking og meirvirking av tilfeinginum úr havinum eisini umrøtt.

Samgongan hevur sett á skrá virðisøking, og er tað altíð áhugavert at vitja fyritøkur sum THOR, har virðisøking er ein týðandi liður í arbeiðinum hjá fyritøkuni, og á tann hátt fáa betri innlit í, hvussu fyritøkur kring landið arbeiða við virðisøking, sigur Dennis Holm, landsstýrismaður.

Kelda & mynd: fisk.fo 25 okt.2024

Sunda kommuna bjóðar øllum vinnurekandi í Sunda kommunu til morgunmat 5. november. Endmálið við einum slíkum fundi er at styrkja samskiftið við lokala vinnulívið. 

Týsdagin 5. november bjóðar Sunda kommuna vinnuni til morgunmat

Á skrá verður: 
Treytir og møguleikar fyri sjálvstøðug vinnurekandi í samband við barsil, sjúku og arbeiðsloysi

Framløgur frá Barsilsskipanini, Almannaverkinum og ALS.

Hesin morgunfundurin, millum kommununa og vinnuna, er eitt afturvendandi tiltak, við vón um at tað framhaldandi verður virkað fyri menning og framburði í Sunda kommunu.

Kelda & mynd: sunda.fo