Home Author
Author

Fróði Lassen

Sjálvt í bestu tíðum og við mest sum ongum arbeiðsloysið, og har vit í stóran mun innflyta útlendska arbeiðsmegið, so økjast lønarútreiðslurnar hjá stovnunum munandi, starvsfólkakostnaður í 2024 slakar 18 milliónir krónur. Vinnan og lønarmóttakarin og fiskimaðurin rinda fyri hesa stóru umsiting hjá ALS.

Tað tykist løgið at nevndin fyri arbeiðsloysisskipanina ikki lækkar ALS gjaldi og samstundis lækkar umsitingina á stovninum, í samsvarið við lága arbeiðsloysið og harvið uppgávur á stovninum.

ALS: Stýrið fyri ALS hevur samtykt ársroknskapin hjá ALS fyri 2024.

Roknskapurin vísir eitt avlop á 210 mió. krónur, sum er tað næst mesta í søguni hjá ALS. Bert í 2023, tá ársúrslitið var eitt avlop á 225,8, var ársúrslitið betri enn í 2024.

Eginognin hjá ALS er nú komin upp á 1.549 mió. krónur.

Lága arbeiðsloysið stóð við í 2024

Hóast arbeiðsloysið kvinkaði eitt vet uppeftir í 2024, so var tað tó enn sera lágt, og triðja árið á rað var arbeiðsloysið 1% ella niðan fyri tað.

Í miðal fyri alt árið var arbeiðsloysið í 2023 0,8%, meðan tað í 2024 var 1,0%.

Lága arbeiðsloysið í Føroyum var tað lægsta ellinda árið á rað samanborið við onnur lond í Evropa, og tað eru bara nøkur heilt fá lond í heiminum, har arbeiðsloysið er lægri enn í Føroyum. ALS-gjaldið lækkaði úr 1,0% niður í 0,8% 1. januar 2024. Hóast lækkingina vóru samlaðu inngjøldini 196,1 mió. krónur, sum er 36,1 mió. krónur minni enn í 2023. Minkingin er á leið tað, sum roknað varð við, tá gjørt varð av at lækka ALS-gjaldið.

Útgjøldini av arbeiðsloysisstuðli vóru næstan tey somu í 2024 sum árið fyri – 58,4 mió. krónur í 2024 í mun til 58,3 mió. krónur í 2023. Samlaða útgjaldið av arbeiðsloysisstuðli úr fiskavirkisskipanini minkaði við 11,3 mió. krónum, meðan samlaða útgjaldið av vanligum arbeiðsloysisstuðli hækkaði við 11,3 mió. krónur.

Høvuðsorsøkin til tað er, at tá minni var at gera á fiskavirkjunum, fluttu fólk úr fiskavirkisskipanini yvir í vanligu arbeiðsloysisskipanina.

Skiftisavlopið – tað er munurin millum samlaðu inngjøldini og samlaðu útgjøldini – gjørdist eitt avlop á 138,9 mió. krónur í 2024 í mun til 175,2 mió. krónur í 2023.

Samlaðu starvsfólkakostnaðirnir vóru 17,9 mió. krónur.

Rakstrarkostnaðirnir vóru 4,6 mió. krónur. Tað var ein minking á 0,7 mió. krónur svarandi til 13,2% í mun til árið fyri. Undantikið í 2022 vóru rakstrarkostnaðirnir í 2024 teir lægstu síðani 1995.

Samlaðu virðisbrævaognirnar vuksu við sløkum 196,5 mió. krónum og vóru 1.470,7 mió. krónur við árslok í 2024.

Bæði 2023 og 2024 royndust væl í mun til avkast av fíggjarognunum. Í 2023 vóru inntøkurnar av

fíggjarognunum 73,9 mió. krónur, sum svaraði til eina renting á 6,5%. Í 2024 vóru inntøkurnar av fíggjarognunum 94,9 mió. krónur, sum svaraði til eina renting á 7,1%.

Harvið vóru samlaðu fíggjarinntøkurnar 12,7 mió. krónur hægri enn samlaðu útgjøldini av arbeiðsloysisstuðli, allir starvsfólkakostnaðirnir og allir rakstrarkostnaðir tilsamans.

Ársúrslitið í 2024 var eitt avlop á 210,0 mió. krónur, sum er 15,8 mió. krónur minni samanborið við 2023, tá ársúrslitið var eitt avlop á 225,8 mió. krónur.

Við árslok var eginognin 1.543 mió. krónur, sum er tað mesta í søgu ALS. ”Stýrið og stjórnin fyri ALS eru væl nøgd við úrslitið. Lækkingin í ALS-gjaldinum frá ársbyrjan 2024 hevur havt ta væntaða úrslitið, og Arbeiðsloysisskipanin er nú so væl fyri fíggjarliga, at stýrið hevur heitt á landsstýriskvinnuna at lækka ALS-gjaldið enn meiri. Hesaferð niður í 0,6%. Væntandi fær tað virkna frá komandi ársskifti.

Við munagóðu avlopunum seinastu árini er Arbeiðsloysisskipanin styrkt fíggjarliga, haldførið er gott, og skipanin er fíggjarliga væl fyri at standa ímóti bakkøstum, sum kunnu koma”, sigur Magni á Deild Olsen, stjóri hjá ALS

0 comments
0 FacebookTwitterPinterestEmail

At vaska sær um hendurnar og senda eina funktionella og fíggjarliga hóttan inn í økið hjá Klaksvíkar kommunu kann bara enda galið!

Hvar eru partafólkini hjá fiskimálaráðharranum, ið siga seg umboða Norðoyggjar? Og ikki minst, hvar er varaborgarstjórin ella borgarstjórin í Klaksvíkar kommunu, nú menningin í línuvinnuni steðgar upp í Klaksvík? Vit tosa um væl omanfyri 100 ársverk.

Í besta kommunista-stíli sigur fiskimálaráðharrin:

(…) Hetta snýr seg ikki um persónar ella økir í landinum (…)

(…) Hetta snýr seg um lógina um sjófeingið (…)

Soleiðis eru stýrisamboðini hjá ábyrgdarleysum leiðarum, ið heilavaska fólkið við “Samanhaldinum í felagsskapinum.” Tíanbetur eru tað fleiri enn í Føroyum, ið skilja, at álop á einstaklingar ella øki eru álop á felagsskapin. Tá tú lættliga og kyniskt loypur á eitt øki ella ein persón, so kann tann næsti verða bæði tú, eg ella ein annar.

Línuvinnan hevur nógv tey síðstu árini ment seg ígjøgnum baldrutar upp- og niðurgongstíðir. Tað hava og eru bæði rakstrarligar og politiskar avbjóðingar. Ringast av hesum hava verið politisku avbjóðingarnar. Í Klaksvík eru vit fegin um tey tøk, ið eru tikin, og tey úrslit, ið fólkini ella einstaklingarnir hava útint fyri hesa vinnu og hendan bý. Tí vil eg upp á tað harðasta átala avvápningina av vinnulívinum í Klaksvíkar kommunu, har trongsygni, ábyrgdarloysi og pennastrok frá landsins leiðslu nú aftur hótta væl oman fyri 100 ársverk í kommununi!

Eitt pennastrok, ið ikki bjargar felagsskapinum, men eitt álop á persónar og øki. Landsstýrismaðurin er væl vitandi, eins og Pilatus, at hetta er ikki í lagi, tí vaskar hann sær um hendurnar við at peika á felagsskapin!

Eyðstein Ó. Poulsen

0 comments
0 FacebookTwitterPinterestEmail

Toskur er ein týðandi partur av havumhvørvinum og fiskiídnaðinum. Tí er tað viðkomandi at greina, hvussu toska alning kann ávirka bæði náttúrliga toskin og fíggjarviðurskiftini hjá veiðimanninum og reiðaranum.

Hvørji áðrin hevur aling av toski?

Toskalning, serliga um hann fer fram á sjógvi, kann elva til fleiri avbjóðingar:

Genetisk samanblanding: Aldur toskur, sum er vanur við onnur føðsluviðurskifti, kann koma í bland við náttúrliga toskin. Hetta kann føra við sær, at toskastovnurin missir síni natúrligu eginleikar, sum eru týðandi fyri hansara førleikar at yvirliva og nørast í villuni náttúruni.

Broyting í føðiketuni: Aldur toskur verður ofta fóðraður við plantuføðslu og øðrum tilgjørdum tilfeingi. Um hann blandar seg við villan tosk, kann hetta ávirka føðiketuna og tað lívfrøðiliga javnvágina í havinum.

Umhvørvisavbjóðingar: Aling á sjógvi kann føra til dálking av havinum, har avfall frá alingini kann órógva botndýralív og havsins natúrliga lívfrøðiliga javnvág.

Hvussu ávirkar hetta marknaðin?

Kappingin millum náttúrligan og aldan tosk: Um stór mongd av aldanum toski kemur á marknaðin, kann hetta niðurseta virðið av náttúrliga toskinum. Hetta kann elva til verri inntøku hjá veiðimonnunum.

Trupulleikar við góðsku: Toskur, sum er aldur, kann hava eina aðra góðsku og smakkin enn tann, ið er fiskaður í havinum. Hetta kann gera, at kundar gerast ótryggir við, hvat tey keypa.

Altjóða marknaðarviðurskifti: Mong lond leggja dent á, at fiskur skal vera burðardyggur og av náttúrligum uppruna. Um aldur toskur verður mett sum minni burðardyggur, kann hetta skapa forðingar fyri útflutningi.

Eru loysnir?

Tíðin er komin til, at eitt altjóða forboð verður sett í verk fyri aling av toski á sjógvi – og helst eisini á landi. Alternativt kann ein munadygg regulering verða sett í verk, sum tryggjar, at aling ikki órógvar villan toskastovn og havumhvørvið. Lóggáva um genetisk avmarkingar, dálking og føðsluviðurskifti hjá alingini kann vera eitt amboð í hesum arbeiðinum.

0 comments
0 FacebookTwitterPinterestEmail

Havið kring Føroyar er fult av uppsjóvarfiski, ferðandi fiskastovnum og uttanfyri føroyska sjómarkið er hópin av japanskum tunfiskiskipum, hví ikki Føroyar.

Føroysk feløg hava í 2024 søkt um tunfiskaloyvið, men hevur Fiskimálaráðið nokta við tí grundgeving, at tað eru útskrivað umleið 5 tunfiskaloyvir, bæði til størri fiskifør og til smærri útróðrarbátar. Men hesi feløg sum hava fingið hesi royndarloyvir hava ikki gagnnýtt tey rættindi tey hava fingið.

Føroysk tunfiskaveiða hevur ikki verið nú í eini 20 ár, línuskipið ÅGOT gjørdi nakrar spennandi royndir. Tí kann tað undra almikið, at Fiskimálaráðið ikki hevur strongt á at fáa veruligar royndir aftur, men hevur latið feløg sovið á loyvinum í áravís og nokta etableraðum reiðaríum at gera tunfiskaroyndir. Við nógva uppisjóðar fiskinum sild og makrel kring Føroyar er lítil ivi um, at her eisini er tunfiskur, og kemur tað meir enn so fyri, at pelagisku skipini fáa tunfisk, men sum vit skilja, so er hesin ikki skrásettur. Tíðin er til at landið stuðlar veruligum tunfiskaveiðu.  

0 comments
0 FacebookTwitterPinterestEmail

Fyrstu klippini frá várgestum okkara, tjøldrunum, bera av sonnum boð um at várið og ljósari tíðir eru í nánd. Eins og undanfarin ár skipar Visit Runavík, saman við skótunum, fyri grækarismessuhaldi í Skótahúsinum við Løkin í Runavík mikudagin 12. mars kl. 17.00.

Dagurin er ein hugnaligur dagur við røðu og hornblástri. Tiltakið byrjar við, at skótarnir ganga skrúðgongu. Silas Olofson flytur fram røðu og Nes Sóknar Musikkfelag spælir. Tiltakið varir á leið ein tíma. Øll eru hjartaliga vælkomin.

Visit Runavík

Kelda & mynd runavik.fo – 03. mars 2025

0 comments
0 FacebookTwitterPinterestEmail

    

Landsstýrismaður í uttanríkis- og vinnumálum, Høgni Hoydal, hitti í dag norska uttanríkisráðharran, Espen Barth Eide, í Oslo. Hetta er fyrstu ferð, at ein sínámillum fundur er millum starvsbrøðrurnar, hóast teir áður hava hitst og luttikið á fundum saman, m.a. í NATO høpi.

Á fundinum varð uttanríkis- og trygdarpolitiska støðan í heiminum umrødd, umframt felags avbjóðingar í Norðuratlantshavi og Arktis. Landsstýrismaðurin kunnaði somuleiðis um §6 nevndina, ið skal greiða spurningin um sjálvstøðugan føroyskan limaskap í WTO, og um komandi formansskapin í Arktiska Ráðnum, sum Føroyar, Grønland og Danmark yvirtaka frá Noreg í mai. Eisini varð skift orð um tvílandaviðurskifti, herundir handil og fiskivinnu, og møguligt tættari samstarv á nettrygdarøkinum.

Føroyar og Noreg hava felags áhugamál og avbjóðingar í Norðuratlantshavi og Arktis. Í hesum spentu rembingartíðum er tí umráðandi at styrkja samstarvið og varðveita eitt tætt samskifti við okkara grannalond, sigur landsstýrismaðurin í uttanríkis- og vinnumálum.

Kelda & mynd: Vinnumálaráðið

0 comments
0 FacebookTwitterPinterestEmail

Samlað varð útflutt fyri 12,3 milliardir krónur 2024. Tað er 405 milliónir krónur minni enn í 2023. Hetta skrivar Hagstova Føroya á heimasíðuni í dag.

Útflutningurin fyri 2024 er nú gjørdur upp, og í talvunum niðanfyri ber til at síggja útflutningin í 2024 samanborið við 2023.

Fiskavøruútflutningurin er minkaður 446,5 milliónir krónur, ella nærum 4 prosent. Útflutningurin av fleiri fiskasløgum gongur fram, harundir laksur, toskur og makrelur, meðan útflutningurin av øðrum fiskasløgum gongur aftur. Somuleiðis eru broytingar í, hvørji lond vit útflyta til. 

Útflutningurin av laksi er vaksin 358,5 milliónir krónur í 2024. Virðið er vaksið 6,6 prosent, og nøgdin er vaksin 16,2 prosent. Størsta afturgongdin er fyri fiskamjøl, fóður og lýsi. Her er samlaða afturgongdin 915,5 milliónir krónur, ella 45 prosent. Nøgdirnar eru minkaðar við 36 prosentum.

Vøruútflutningur í virði skiftur á MCS fiskaslag

Januar – desember 2023/2024

 januar – desembermunur
 20232024mió. kr.%
Tilsamans12.688,612.283,2-405,4-3,2
Fiskavøruútflutningur11.890,011.443,5-446,5-3,8
00900 – Laksur5.408,15.766,7358,56,6
01200 – Svartkjaftur112,6104,1-8,5-7,5
01300 – Toskur937,71.049,4111,711,9
01500 – Hýsa195,4161,3-34,1-17,5
02100 – Upsi282,7289,56,82,4
03600 – Sild630,5571,7-58,8-9,3
03800 – Makrelur1.014,41.275,3260,925,7
04001 – Lodna211,319,4-191,9-90,8
08600 – Onnur nýtsla, ikki mannaføði411,6368,9-42,7-10,4
08601 – Fóður625,2585,0-40,2-6,4
09700 – Fiskamjøl841,8491,6-350,2-41,6
09800 – Lýsi562,137,0-525,1-93,4
Annar fiskur656,5723,567,010,2
Ikki fiskur798,6839,741,25,2

Kelda:Hagstova Føroya

Vøruútflutningur í nøgd skiftur á MCS fiskaslag

Januar – desember 2023/2024

 januar – desembermunur
 20232024tons%
Tilsamans703.327,1632.445,7-70.881,4-10,1
Fiskavøruútflutningur621.928,7556.402,2-65.526,6-10,5
00900 – Laksur75.140,387.301,212.161,016,2
01200 – Svartkjaftur38.139,948.724,810.584,927,8
01300 – Toskur18.360,319.326,9966,65,3
01500 – Hýsa8.125,26.318,3-1.806,9-22,2
02100 – Upsi7.420,910.678,03.257,043,9
03600 – Sild77.600,253.917,7-23.682,5-30,5
03800 – Makrelur93.478,681.865,1-11.613,5-12,4
04001 – Lodna25.027,22.784,3-22.242,8-88,9
08600 – Onnur nýtsla, ikki mannaføði129.271,2138.622,89.351,67,2
08601 – Fóður38.700,938.110,5-590,4-1,5
09700 – Fiskamjøl63.467,339.524,3-23.943,0-37,7
09800 – Lýsi21.326,61.451,9-19.874,8-93,2
Annar fiskur25.870,127.776,31.906,27,4
Ikki fiskur81.398,476.043,6-5.354,8-6,6

Kelda:Hagstova Føroya

Talvan niðanfyri vísir útflutningin av fiskavørum skiftan á landaøki. Størsta minking er í útflutningi til Evropa og Norðuramerika. Útflutningurin til ES er minkaður við 196,5 milliónum krónum, meðan útflutningurin til Norðuramerika er minkaður við 155 milliónum krónum. Hinvegin er útflutningurin til Asia vaksin við 211,8 milliónum krónum, ella 30 prosentum, og er hetta orsaka av vaksandi útflutningi til Kina. 

Útflutningur av fiskavørum skiftur á landaøki

Januar – desember 2023/2024

 januar – desembermunur
 20232024mió. kr.%
Tilsamans11.890,011.443,5-446,5-3,8
ES (27_2020)5.614,25.417,7-196,5-3,5
Evropa annars3.427,13.274,9-152,2-4,4
Norðurafrika154,684,2-70,5-45,6
Afrika annars147,262,2-85,0-57,7
Norðuramerika1.811,81.656,5-155,2-8,6
Miðamerika og Karibia0,10,0-0,1-100,0
Suðuramerika0,00,00,0
Miðeystur30,131,21,13,6
Asia annars705,0916,8211,830,0
Avstralia og Nýsæland0,00,00,0
Oseania og Póløkini annars0,00,00,0
Ógreinað og ókent0,00,00,0

Kelda:Hagstova Føroya

Seinastu árini er útflutningurin til ES og USA nógv vaksin, hóast ein minking hevur verið hetta seinasta árið. Í dag er útflutningurin til ES meira enn tvífalt so stórur sum áðrenn 2018. Somuleiðis er útflutningurin til USA vaksin frá at liggja um eina milliard krónur áðrenn 2020 til nú at tátta í tveimum milliardum krónum árliga.

Tú kanst lesa meira her

Kelda: hagstova.fo 18-02-2025

0 comments
0 FacebookTwitterPinterestEmail

“Flatskatturin er burtur”, stendur í eini yvirskrift, sum Javnaðarflokkurin sendi út um vikuskiftið. Flokkurin vísir á givnu skattalættarnar, sum tey siga, hava givið teimum við lægstu inntøkunum mest.

“Vit hava fingið samhaldsfesti inn aftur í skattastigan, og flatskatturin er nú søga,” stendur í fráboðanini.

Kommunuskatturin er flatur

Tá føroyingar rinda skatt, so fer ein partur av pengunum í landskassan meðan restin fer í kommunukassarnar. Landsskatturin er stighækkandi (tær hægstu inntøkurnar rinda mest), meðan kommunuskatturin er nógv flatari enn sonevndi flatskatturin nakrantíð var. Har kunnu øll tjena 30.000 krónur skattafrítt, og av restini rinda øll eitt og sama skattaprosent. – Flatt sum ein pannukaka.  

Ein tikkandi bumba

Stóra avbjóðingin hjá kommununum tey komandi árini verur eldraøkið. Talið av eldri borgarum veksur nógv, og vit vita, at kommunurnar eru um at missa tamarhaldið, tí útreiðslurnar vaksa nógv skjótari enn inntøkurnar. Um landsins myndugleikar einki gera við hetta innan heilt stutta tíð, so noyðast kommunurnar at hækka skattin – flatskattin.

Spurningurin er so: Hvat ætlar landsstýrið at gera við tað?

Eg havi enn ikki hoyrt um nakra ætlan, ið kann loysa hendan trupulleikan so skjótt, at kommunurnar klára at fylgja við. So meðan fagnaðarrópini runga um, at flatskatturin er søga, so er væl slóðað fyri eini nýggjari útgávu av flatskatti.

Um einki verður gjørt nú við at fíggja eldraøkið, so fer flati kommunuskatturin skjótt at hækka.

Helgi Abrahamsen
løgtingsmaður fyri Sambandsflokkin

Kelda & mynd: samband.fo

0 comments
0 FacebookTwitterPinterestEmail

Útróðrarbáturin LÍÐHAMAR úr Klaksvík er sín fyrst túr í ár og hava teir rokfiskaríð.

Petur Joleiv Svøðstein er skipari, og sigur hann, at teir hava roynt í 2 dagar og teir hava góð 27.000 pund. Teir hava fiska í Vága havinum og var slagið mest hýsa. Eisini hava hinir útróðrarbátarnar úr Klaksvík NORÐSØKIÐ og BRAGD eisini havt góðan fiskiskap BRAGD hevði um 15.000 pund og NORÐSØKIÐ umleið 14.000 pund, so byrjanin av árðinum má sigast at vera góð. LÍÐHAMAR landar í Klaksvík mánadagin.

0 comments
0 FacebookTwitterPinterestEmail

Hesin portalur nýtir kennifílar, sum er neyðugt fyri heimasíðuni, hagtøl o.a. . Tá tú vitjar 24fo.news so góðtekur tú hettar. Vátta Read More